Wie elektrisch wil varen komt automatisch in aanraking met accu’s. Hoe ga je daar goed mee om? René Lijnema van Accuservice Lijnema BV uit Roodeschool maakt ons deelgenoot van al zijn kennis en ervaring. Hij is de grootste en belangrijkste accu-specialist in Noord-Nederland.
Accu’s laden
“Wat moet je wel en niet doen bij het laden van accu’s? Het belangrijkste punt van aandacht: zorg altijd voor voldoende ventilatie. Er komt knalgas vrij tijdens het laden van loodaccu’s, zowel bij ‘natte’ als bij onderhoudsvrije. Daarom moet er vooral boven de accu’s voldoende ruimte zijn voor het afvoeren van dit gas. Zolang het vrij kan ontsnappen en zolang er geen vonkvorming optreedt is dit gas is niet gevaarlijk. Draai tijdens het laden nooit de vuldoppen van natte accu’s open. Er kan dan nog méér knalgas ontstaan.
Tijdens het laden verdampt er veel water, zodat je vaker gedemineraliseerd water bij moet vullen. Normaal gesproken zijn een tweemaandelijkse controle en aanvulling van het vloeistofniveau voldoende.”
Speciale acculaders
“De meeste acculaders zijn tegenwoordig hoogfrequent (HF) uitgevoerd. De HF-techniek heeft als voordeel dat de lader energiezuinig en fluisterstil is. Door de compacte afmetingen is de lader geschikt voor vaste montage aan boord. De modernste uitvoeringen zijn tegenwoordig spatwaterdicht volgens de norm IP65.
De laadkarakteristiek maakt het mogelijk om de lader de gehele winterperiode aan de walstroom aangesloten te houden. Zo blijven de accu’s ook in de koude maanden continu op spanning en ze behouden hun volledige capaciteit.
De nieuwste generatie HF-laders van het merk ACES hebben een vast ingestelde desulfateringsfunctie. Die werkt eens in de zes tot acht weken een laadcyclus af, ongeacht de accuspanning. Daarna schakelt het toestel weer over op druppelladen. Zo blijven de accu’s in beweging en wordt de levensduur langer.
Tussendoor bijladen zonder problemen
“De levensduur van een accu hangt niet af van het aantal gebruiksjaren, maar van het aantal cycles. We spreken van een volledige cycle bij één ontlading en één lading. Je haalt de maximale levensduur uit een accu als je deze niet eerder oplaadt dan nadat er minimaal 30 tot 40 procent van de capaciteit is verbruikt. Iedere extra tussenlading van de accu’s is een cycle en dat gaat op termijn ten koste van de levensduur.”
Bij accu’s = meten weten
Veel mensen met 24-48 volt-systemen hebben geen verbruiksmeter in hun boot; hooguit een voltmeter. Bij welk voltage moet je je accu’s opladen? Moet je dan kijken naar het voltage bij draaiende of bij stilstaande motor?
“Je wilt graag weten hoeveel capaciteit (in Ah, ampère-uren) je verbruikt of hoe hoog de actuele spanning (in volts) is. Ik adviseer voor een elektrisch varen-systeem om altijd een accumonitor/conditiemeter te monteren. Deze monitor sluit je op de accuset aan door middel van een shunt in de min-kabel. Je meet op die manier alle ladingen en ontladingen. De monitor geeft altijd de actuele spanning aan en in procenten de restcapaciteit van de accu’s. Houdt tijdens het varen deze monitor goed in de gaten, zoals je ook zou doen met een brandstofmeter bij een verbrandingsmotor.
Let erop dat de installateur de monitor afstelt op het juiste type accu: conventioneel met doppen of onderhoudsvrij; AGM of gel. En zorg dat je weet tot welke minimale spanning de desbetreffende accu mag worden ontladen. Een goed ingestelde monitor waarschuwt je vroegtijdig dat je zuiniger aan moet doen. Dan kan je met een lager verbruik naar een walstroompunt varen.”
Aanpassen acculader
Had je eerst een natte accu in je boot en heb je nu een AGM-accupakket? Moet je de acculader dan ook aanpassen? En wat zijn dan de beste instellingen?
“Een goed ingestelde lader is heel belangrijk voor een maximale levensduur. Zo moet een AGM-accu altijd met een hogere spanning worden geladen dan een natte zuur-accu. De interne weerstand in een AGM neemt toe als deze wordt ontladen. Een natte tractiebatterij moet juist weer met een nóg hogere spanning geladen worden dan een AGM accu. De fabrikant verstrekt altijd de juiste laadspanningen. Volg deze goed op!”
Type accu
“Wat ik hiervoor vertelde heeft allemaal betrekking op loodaccu’s, maar tegenwoordig passen we steeds vaker een duurzame lithium accu toe. De lithium techniek heeft een aantal grote voordelen: De afmetingen zijn kleiner, ze hebben een lager gewicht en de gemiddelde levensduur is twee tot drie keer zo lang als die van een loodaccu.
Een lithium accu is niet gevoelig voor tussenladingen. Als je 10 of 20 procent van de capaciteit hebt verbruikt kan je de accu direct weer opladen, zonder dat dit ten koste gaat van de levensduur.
Het enige nadeel is op dit moment nog het prijskaartje. Wanneer je goed rekent en de bovenstaande voordelen goed benut, betaalt de meerprijs zich op lange termijn echter terug in een langere levensduur. Een lithium accu is bovendien volledig onderhoudsvrij.
René Lijnema
Accuservice Lijnema
